Patron szkoły

Historia Ułanów Karpackich sięga czasów II wojny światowej. Po klęsce wrześniowej wielu polskich żołnierzy opuściło granice kraju zajętego przez Niemców, chcąc kontynuować walkę u boku sojuszników – Anglii i Francji. Premier nowego rządu polskiego na emigracji, utworzonego we Francji, a jednocześnie Naczelny Wódz Armii Polskiej na Zachodzie gen. Władysław Sikorski wydał 2 kwietnia 1940 r. rozkaz organizacyjny, powołujący do życia w Syrii (Afryka) Brygadę Strzelców Karpackich. Jej dowódcą został płk dypl. Stanisław Kopański. W skład brygady wchodził Dywizjon Rozpoznawczy Kawalerii, którego dowódcą został mjr Władysław Bobiński a jego zastępcą rotmistrz Stanisław Zakrzewski. Brygada wchodziła w skład armii francuskiej na Środkowym Wschodzie. W wyniku klęski i kapitulacji Francji, Naczelny Wódz w dniu 20 czerwca 1940 r. zarządził przejście Brygady Strzelców Karpackich  do Palestyny pod dowództwo brytyjskie. Wkrótce Brygada otrzymała nową nazwę: Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich a dywizjon rozpoznawczy: Pułku Ułanów Karpackich.  W sierpniu 1941 r. Pułk  wyruszył do oblężonego Tobruku. Ułani przez prawie 4 miesiące bronili miasta i portu, będąc dzień po dniu w bezpośredniej walce z nieprzyjacielem.  W ten sposób narodziła się legenda polskich żołnierzy, którzy zyskali miano „Szczurów Tobruku”.

Lata 1942 i 1943 to przede wszystkim szkolenie  ułanów w ramach Armii Polskiej na Środkowym Wschodzie, obrona mostów i zapór na Nilu oraz patrolowania przedpola na skraju pustyni Sahary. Pułk stał się pułkiem rozpoznawczym 3 Dywizji Strzelców Karpackich, a po utworzeniu Polskiego 2 Korpusu pułkiem dalekiego rozpoznania. Dnia  27 sierpnia 1943 r. gen. Władysław Anders mianował dowódcą pułku mjr Stanisława Zakrzewskiego dotychczasowego zastępcę, który będzie nim dowodził aż do rozformowania.

W październiku tegoż roku na proporczykach błękitno-czerwonych noszonych na kołnierzykach mundurów, Ułani umieścili pułkowy emblemat: dwie srebrne palemki nad półksiężycem.

Dnia 20 stycznia 1944 roku, Pułk Ułanów Karpackich po 3 latach i prawie 11 miesiącach pobytu na Bliskim i Środkowym Wschodzie oraz w Afryce, po przemierzeniu szlaków Syrii, Palestyny, Egiptu, Libii i Iraku wyruszył do Włoch. Ułani Karpaccy rozpoczęli w ten sposób swój frontowy marsz w kampanii włoskiej. W nocy z 4 na 5-ty maja 1944 r., oddziały Pułku obsadziły odcinek w masywie Monte Cassino. Dzień 19 maja 1944 r. to dzień chwały całego pułku w walkach o słynne wzgórze. W tym dniu  żołnierze  zdobyli wzgórze 893, Passo Corno, klucz obrony Niemców na linii „Hitlera”, przełamując ją. Na początku lipca Pułk Ułanów Karpackich wszedł do walk nad Adriatykiem. Forsował w ciężkich walkach rzekę Musone. Zdobył Anconę, wkraczając do niej w dniu 18 lipca 1944 r. Następnie pułk przełamał opór Niemców w bitwach pod San Silvestro, Torre Albani oraz nad rzeką Misą i wkroczył do Senigalii. Z kolei w górach Apeninach od miejscowości Fabriano walczył o Sassoferrato, Scheggię i Urbino. Na  przedpolu niemieckiej linii obronnej „Gotów” zdobył i opanował miasto Pesaro. Po prawie 4 miesiącach nieprzerwanych walk we Włoszech  Pułk Ułanów Karpackich został wycofany z linii frontu na zasłużony dłuższy odpoczynek.

W dniu 6 marca 1945 r. pułk rozpoczął ostatni akt swojej epopei wojennej, przejmując odcinek frontu nad rzeką Senio i wkroczył do Bolonii, jako jeden z czołowych oddziałów Polskiego 2 Korpusu. Tym sukcesem Pułk Ułanów Karpackich uwieńczył i zakończył swoje działania bojowe w drugiej wojnie światowej.

Dowódca 2 Korpusu, gen. Władysław Anders, przy okazji wręczania pułkowi sztandaru ufundowanego przez społeczeństwo polskie w Rzymie, w dniu  17 listopada 1945 roku w miejscowości Macerata powiedział m.in.:  „… Ułani! Za wspaniałą bojową pracę dziękuję Wam jako dowódca Korpusu. Wiem, że w każdej pracy i w każdym zadaniu można liczyć na Pułk Ułanów Karpackich… Stwierdzam, że Pułk Ułanów Karpackich jest najstarszym pułkiem na obczyźnie i że nie przegrał nie tylko żadnej walki, ale ani jednej potyczki… Zdobyliście sobie we wszystkich walkach uznanie naszej wspaniałej piechoty, potężnej artylerii, bratnich pułków oraz szacunek wszystkich oddziałów alianckich, z którymi współpracowaliście tak często…”.

Uroczystość wręczenia sztandaru.
Gen. dyw. Władysław Anders wręcza ppłk Stanisławowi Wyskota Zakrzewskiemu sztandar pułku. 

 

Po ustaniu działań wojennych w Europie pułk pod koniec lipca 1946 roku, został przetransportowany do Anglii. Ostateczne rozformowanie Pułku Ułanów Karpackich nastąpiło w obozie Sudbrook w dniu 14 lipca 1947 roku. Przestał on istnieć jako jednostka organizacyjnie wojskowa, a sztandar Pułku Ułanów Karpackich został umieszczony w Instytucie Historycznym im. Gen. Władysława Sikorskiego w Londynie

„…Historia Ułanów Karpackich udowodniła, że wpletli oni swój liść wawrzynu do wielkiego wieńca chwały oręża polskiego tworząc przy tym własną „błękitno – karmazynową” legendę. Pułk dobrze przysłużył się Ojczyźnie, wiernie jej służąc, nie szczędząc krwi, potu i sił w obronie jej niepodległości i suwerenności. Ku Chwale Polski…” te słowa  gen. Stanisława Kopańskiego, pierwszego dowódcy Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich  i Szefa Sztabu Naczelnego Wodza najlepiej oddają bohaterstwo i poświęcenie żołnierzy pułku .

Powojenne tradycje Pułku Ułanów Karpackich kontynuował w Gubinie 73 Pułk Zmechanizowany, którego początki sięgają lat 50-tych. Wchodził on w skład formowanej 19 Dywizji Zmechanizowanej, następnie 19 Dywizji Pancernej, a od 1957 r.  5 Saskiej Dywizji Pancernej. Kolejną transformację, tym razem dużo większą i poważniejszą, pułk przeszedł w roku 1963. Zgodnie z zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP z 8 kwietnia 1963 roku 73 Pułk Zmechanizowany został przeformowany w 73 Pułk Czołgów Średnich z jednoczesną zmianą miejsca przebywania. Odtąd, do końca swojego istnienia, pułk stacjonuje w koszarach „przy stacji”,.

Rozkazem Ministra Obrony Narodowej, gen. Floriana Siwickiego z dnia 2 sierpnia 1989 r., 73 Pułk Czołgów Średnich 5 Saskiej Dywizji Pancernej, im. gen. bryg. Aleksandra Waszkiewicza, otrzymuje zaszczytne imię Ułanów Karpackich.

W styczniu 1991 r., Ministerstwo Obrony Narodowej wydaje nowy rozkaz  w sprawie dziedziczenia i kultywowania tradycji Ułanów Karpackich przez 73 Pułk Czołgów Średnich.

Decyzją Ministra Obrony Narodowej z dnia 7 maja 1992 r., Pułk otrzymał nazwę  73 Pułku Zmechanizowanego Ułanów Karpackich oraz formalnie przejął barwy i tradycję Pułku Ułanów Karpackich. Trzyosobowa delegacja Związku Ułanów Karpackich, z siedzibą w Derby – Anglia, tj. prezes Stanisław Kubacki, wiceprezesi Augustyn Kozioł i Stefan Jakubczyk, wręczyli Dowódcy Pułku formalny akt przekazania nazwy, barw i tradycji oraz proporzec Pułku Ułanów Karpackich.

Na przestrzeni lat: 1989 – 1998, 73 Pułkiem Zmechanizowanym Ułanów Karpackich w Gubinie dowodzili: mjr dypl. Andrzej Lelewski, ppłk dypl. Mieczysław Stachowiak, mjr dypl. Wiesław Michnowicz oraz mjr dypl. Jarosław But.

Przełomowy i obfitujący w niezwykłe wydarzenia dla pułku był rok 1998. Dokładnie 22 sierpnia, na placu przed miejskim ratuszem, miała miejsce pierwsza wspólna polsko – niemiecka przysięga wojskowa z udziałem ministrów obrony narodowej Polski i Niemiec i wielu innych nie mniej znamienitych gości, którzy zostali na nią zaproszeni. Niestety wkrótce w związku z dostosowaniem struktur organizacyjnych Wojska Polskiego do struktur NATO, 73 Pułk Zmechanizowany Ułanów Karpackich zostaje rozwiązany.

 

/KALENDARIUM Pułku Ułanów Karpackich 1940 – 1948/

Tak zakończył się kolejny okres w historii Ułanów Karpackich.

 

Przebieg uroczystości w dniu 16 maja 2015 r. godz. 10:30

1. Oficjalne otwarcie.

2. Odczytanie rysu historycznego Pułku Ułanów Karpackich.

3. Przywitanie zaproszonych gości.
4. Hymn państwowy/  Orkiestra Wojskowa 11 LDKP /

5. Odczytanie Uchwały Stowarzyszenia Ułanów Karpackich  dotyczącej nadania imienia Szkole Podstawowej nr 2.

6. Uroczyste wręczenie sztandaru.

7. Odsłonięcie Tablicy Pułkowej.

8. Przemówienia zaproszonych gości.

(Burmistrz m. Gubina, Dyrektor Szkoły Podstawowej nr 2, Prezes Stowarzyszenia Ułanów Karpackich, inni zaproszeni goście)

9. Występ uczniów Szkoły Podstawowej nr 2.

10. Koncert Orkiestry Wojskowej 11 LDKP

11. Poczęstunek.

Nadanie imienia Szkole Podstawowej nr 2 w Gubinie

(harmonogram działań)

 

L.p.	Planowane działania	termin realizacji
1.	Przygotowanie wniosku o nadanie  szkole  imienia 73 Pułku Zmechanizowanego Ułanów Karpackichdo Rady  Miasta.	październik 2014 r.
2.	Powołanie zespołu zadaniowego, celem opracowania harmonogramu czynności związanych z  nadaniem szkole imienia.	listopad 2014 r.
3.	Zamówienie  wykonania sztandaru i tablicy pamiątkowej.	styczeń- luty 2015 r.
4.	Zbieranie funduszy na sztandar , tablicę pamiątkową i znaczki okolicznościowe, pozyskanie sponsorów.	styczeń- marzec 2015 r.
5.	Przygotowanie listy gości i projektu graficznego zaproszeń na uroczystość nadania imienia szkole.	styczeń 2015 r.
6.	Wprowadzenie informacji o patronie na stronę internetową  szkoły.www.sp2wgubinie@cba.pl	luty 2015 r.
7.	Przygotowanie  stosownych informacji  dla lokalnej prasy.	styczeń- luty 2015 r.
8.	Opracowanie informacji nt. 73 Pułku Zmechanizowanego Ułanów Karpackich – informacje dla wychowawców klas oraz nauczycieli historii  do wykorzystania na godzinach z wychowawcą oraz na lekcjach  historii/ edukacji społecznej.	styczeń 2015 r.
9.	Przygotowanie informacji w formie ulotki/ folderu dla Rodziców  nt. patrona i rozdanie ich w trakcie spotkań  w dniu 12 lutego 2015 r.	styczeń- luty 2015 r.
10.	Wydanie specjalnego numery gazetki szkolnej „ A to my	maj 2015 r.
11.	Przeprowadzenie w poszczególnych klasach pogadanek historycznych poświęconych patronowi.	luty- marzec 2015 r.
12.	Gromadzenie przez uczniów materiałów poświęconych patronowi szkoły,  przygotowanie wystawy .	styczeń- kwiecień 2015 r.
13.	Spotkania z przedstawicielami Stowarzyszenia Ułanów karpackich i kadrą oficerską 73 Pułku Zmechanizowanego Ułanów Karpackich.	styczeń- kwiecień 2015 r.
14.	Przygotowanie i przeprowadzenie konkursu plastycznego związanego z patronem szkoły. Wystawa wykonanych prac.	kwiecień- maj 2015 r.
15.	Przygotowanie  i przeprowadzenie  szkolnego konkursu historycznego  o przyszłym patronie szkoły.	kwiecień- maj 2015 r.
16.	Przygotowanie części artystycznej. / koncert piosenki żołnierskiej, legionowej…/	maj 2015 r.
17.	Opracowanie i przygotowanie okolicznościowych kotylionów dla uczniów występujących w części artystycznej.	kwiecień
18.	Przygotowanie pamiątek dla zaproszonych gości / pamiątkowy znaczek /.	luty- marzec 2015 r.
19.	Zadbanie o uroczysty wystrój szkoły. / dekoracja korytarzy/	do 15maja 2015 r.
20.	Przygotowanie i przećwiczenie pocztu sztandarowego.	do 15 maja 2015 r.
21.	Przygotowanie poczęstunku, dekoracja sali.	do 15 maja 2015 r.
22.	Zakup Księgi Pamiątkowej, kroniki	luty 2015 r.
23.	Uroczyste nadanie szkole imienia oraz  wręczenie sztandaru.	16 maja 2015 r.